မူရင္းမွာ ေဆာင္းပါးသည္ Co2zenith ဘေလာ့မွ မွျဖစ္ပါသည္။
နိဗၺာန္သည္ စိတ္ကူးယဥ္ သေဘာတရားတစ္ခု မဟုတ္ေပ။ ယင္းသည္ မည္သည့္ ေလာကီအာရုံႏွင့္မွ် ႏိႈင္းယွဥ္ေဖာ္ျပ၍ မရႏိုင္သည့္ အဆုံးစြန္ေသာ ၿပီးျပည့္စုံမႈ တစ္ရပ္သာ ျဖစ္သည္။ နိဗၺာန္ဟူသည္ မည္သို႔ေသာအရာျဖစ္သည္ဟူေသာ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္ကို ရွင္းလင္းစြာနားလည္ရန္ မေဖာ္ျပႏိုင္ေပ။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ပထမအေၾကာင္းမွာ အသုံးျပဳသည့္ ဘာသာစကား၏ ကန္႔သတ္ခ်က္ေၾကာင့္ျဖစ္ၿပီး၊ ဒုတိယအေၾကာင္းမွာ စာေရးသူကိုယ္တိုင္ နိဗၺာန္၏အဓိပၸါယ္ကို ဖြင့္ဆိုႏိုင္ရန္ လုံေလာက္သည့္ က်င့္ၾကံအားထုတ္မႈ မရွိေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္သည္။ ပြါးမ်ားအားထုတ္ျခင္းမရွိဘဲ မည္သည့္ဘာသာစကားျဖင့္မဆို နိဗၺာန္၏ အဓိပၸါယ္မွန္ကို အျပည့္အစုံ ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္မည္မဟုတ္ေခ်။ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆုိရုံမွ်သည္ တခါတရံ၌ ဖတ္ရႈေလ့လာသူမ်ားအား အဓိပၸါယ္အမ်ိဳးမ်ိဳး ေကာက္ယူလ်က္ မွားယြင္းျခင္းဆီသို႔ ဦးတည္ သြားသည္။ ေန႔စဥ္ဘ၀၌ ဆက္သြယ္ေရးအတြက္ လူတို႔သည္ ဘာသာစကားကို အသုံးျပဳၾကရသည္။ ဘာသာစကားမရွိဘဲ ေတြ႕ၾကဳံသိရွိမႈ တစ္စုံတစ္ရာကို မရွင္းျပႏိုင္ေခ်။ အရသာ၊ ခံစားမႈ၊ စိတ္လႈပ္ရွားမႈ၊ ေပ်ာ္ရႊင္မႈ စသည္ကို ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုရန္ စကားလုံးမ်ား လိုအပ္သည္။ သို႔ရာတြင္ နိဗၺာန္၏ အဓိပၸါယ္ကိုမႈ စကားလုံးမွ်ျဖင့္ အဓိပၸါယ္ေဖာ္ျပရန္ မျဖစ္ႏိုင္ေခ်။ အေၾကာင္းမႈ ဘာသာစကားဟူသည္ပင္ အမည္နာမ တစ္ခုမွ်သာ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္တည္း။ ဓမၼအရသာႏွင့္ နိဗၺာ၏ အႏွစ္သာရကား အဆုံးစြန္ ပရမတၳတရားျဖစ္၍ ဘာသာစကား၏ နယ္နိမိတ္ကို ေက်ာ္လြန္သည္။ ဗုဒၶ၀ါဒရႈေထာင့္အရမႈ အစစ္အမွန္တရား၌ အမည္သတ္မွတ္မႈမရွိ၊ ဘာသာ စကားမရွိ။ နိဗၺာန္ဟူသည္ မည္သည့္အရာ ျဖစ္ေၾကာင္း အမွန္အတိုင္းဆုံးျဖတ္ရန္ လုံေလာက္စြာ မရွင္းလင္းႏိုင္ၾကေသာေၾကာင့္ ဗုဒၶ ဘာသာမဟုတ္သူ ပညာရွင္အခ်ိဳ႕က နိဗၺာန္ကို " နတၳိက၀ါဒ = ဘ၀ဆုံးျပတ္ ခ်ဳပ္ၿငိမ္း၀ါဒ " အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုရန္ ႀကိဳပန္း ခဲ့ၾကသည္။ ၎အဆိုအရ နိဗၺာန္ဟူသည္ လုံး၀ ဘ၀ခ်ဳပ္ၿငိမ္းျပတ္စဲသြားျခင္းထက္ပို၍ ဘာမွ်အထူးအဓိပၸါယ္မရွိဟု ဆိုသည္။ သို႔ေသာ္ အဆိုပါ ဘ၀ခ်ဳပ္ၿငိမ္းျပတ္သြားမႈ၀ါဒမွာ ဗုဒၶ၀ါဒ၏ မူရင္းရည္ရြယ္ခ်က္ မဟုတ္ေခ်။ မ်ားစြာ ဆန္႔က်င္ေနေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။ ထို႔အျပင္ တစ္ခ်ိဳ႕က နိဗၺာန္ကို သုညတ ( ဆိတ္သုံးျခင္း ) ဟုလည္း အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆိုထားသည္မ်ားလည္း ရွိသည္။ ၎အရ အရာ ခပ္သိမ္းမွာ သုညတျဖစ္ၿပီး သက္ရွိ၊ သက္မဲ့အားလုံးသည္ သုညတျဖစ္သည္။ နိဗၺာန္တြင္ ရုပ္၊ နာမ္ခႏၶာ(၅)ပါး ဘာမွ် မရွိဟု ဆိုရာ၌ အခ်ိဳ႕ေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားသည္ နိဗၺာန္သို႔ သြားရမည္ကိုပင္ စိုးရြံ႕ သလိုလို ျဖစ္ေနၾကသည္။ သူတို႔သည္ ေကာင္းမြန္ေသာ ခံစားမႈမ်ားကို လိုခ်င္သည္။ ယခုကဲ့သို႔ ေကာင္းတာမ်ားကို ခံစားတတ္ ေသာ ဘ၀မ်ားကို ထပ္လိုခ်င္ေသးသည္။ နိဗၺာန္သို႔ ေရာက္သြားပါက အားလုံးၿပီးဆုံးသြားမည္ဟူေသာ အျဖစ္မ်ိဳးကို သူတို႔ မလိုခ်င္ေသးေပ။ သူတို႔သည္ မ်က္စိေလးလည္း ရွိခ်င္ေသးသည္၊ မ်က္စိရွိမွ လွတာေလးေတြ ျမင္ႏိုင္ဦးမည္။ လွတာေလးေတြလည္း ျမင္ခ်င္ၾကေသးသည္။ နားလည္းရွိခ်င္ေသး သည္၊ နားရွိမွာ အသံသာသာယာယာေလးေတြလည္း ၾကားႏိုင္မည္။ ၾကားလည္း ၾကားခ်င္ၾကသည္။ အလားတူ ပင္ သူတို႔သည္ တစ္ခုခုကို ရွိေစခ်င္ေနသည္။ ထိုကဲ့သို႔ မ်က္စိ၊ နား၊ ႏွာေခါင္း၊ လွ်ာ၊ ကိုယ္၊ စိတ္ အစရွိသည့္ ရုပ္၊ နာမ္ခႏၶာေတြ ဘာမွ်မရွိဆိုသည့္အခါ နိဗၺာန္သည္ ဘာမ်ား ေပ်ာ္ရႊင္စရာမ်ား၊ ေကာင္းမြန္ေသာ ခံစားမႈမ်ား ရွိအံ့နည္း။ လိုခ်င္ဖြယ္ မရွိေတာ့။ ထိုသို႔ေသာ သူမ်ားအား အိပ္ေပ်ာ္ေနေသာ ဘုရင္ႀကီး တစ္ပါး၏ ဥပမာျဖင့္ ရွင္းျပထားဖူးသည္။ ပင္ပန္းသည့္ ခရီးရွည္မွ ေရာက္ၿပီးေနာက္ တစ္ေနကုန္အိပ္ေမာက်ေနေသာ ဘုရင္တစ္ပါးရွိသည္။ ၎အိပ္ေမာက်ေနစဥ္ အေျခြ အရံမ်ားက ညစာအတြက္ အရသာအရွိဆုံး အစားအစာႏွင့္ ဇိမ္က်သည့္ ထိုင္ခုံစားပဲြမ်ား၊ တီးမႈတ္ ကခုန္ ေဖ်ာ္ေျဖမည့္ ေမာင္းမ၊ မိႆံမ်ား ကို ျပင္ဆင္ထားသည္။ စားဖြယ္၊ ေသာက္ဖြယ္တို႔ျဖင့္ အဆင္သင့္ျဖစ္ေသာအခါ ဘုရင္ႀကီးအား ႏိႈးေတာ္မူေလ၏။ အေျခြအရံမ်ား၏ အျပဳအမူေၾကာင့္ ဘုရင္ႀကီးႏွစ္သက္ခံရမည့္အစား မိမိကိုယ္ႏိႈးသည့္အတြက္ ၎တို႔အား ဘုရင္က ႀကိမ္းေမာင္းသည္။ ထိုအခါ အေျခြအရံမ်ားက အရွင္မင္းႀကီး၊ အဘယ္ေၾကာင့္ ကၽြႏု္ပ္တို႔ကို စိတ္ဆိုးပါသနည္း။ အမွန္စင္စစ္ ကၽြႏု္ပ္တို႔သည္ အရသာအရွိဆုံးအစားအစာျဖင့္ ( ျပင္ဆင္ထားသည့္ ) ဤညစာအတြက္ ႏိႈးရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ အမွန္စင္စစ္ အရွင္မင္းႀကီး အိပ္ေမာက်ေနျခင္းသည္ ေပ်ာ္ရႊင္ခံစားမႈႏွင့္ မသက္ဆိုင္ဘဲ ခံစားမႈမရွိသျဖင့္ အိပ္ေမာက်ေနျခင္း၌ ေပ်ာ္ရႊင္မႈ မရွိႏိုင္ပါ ဟုေလွ်ာက္ထားၾကသည္။ သို႔ရာတြင္ ငါ့ရဲ႕အိပ္မက္မဲ့ အိပ္ေပ်ာ္မႈသည္ အရသာမရွိေသာ္လည္း ေမာင္မင္းတို႔ အရသာမြန္ထက္ ငါပိုၿပီး ႏွစ္ၿခိဳက္သည္။ ထိုပုံျပင္အား နမူနာယူျခင္းအားျဖင့္ အာရုံေျခာက္ပါးလုံး၌ မခံစားပဲ လြတ္ေနျခင္းသည္ အာရုံေျခာက္ပါးလုံးကို ခံစားျခင္းထက္ သာလြန္မႈ ရွိသည္ကို သိရွိႏိုင္သည္။ နိဗၺာန္ပုဒ္၏ အတိက်ဆုံးႏွင့္ အခိုင္လုံဆုံး အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္မွာ ဘ၀ဆုံးျပတ္ခ်ဳပ္ၿငိမ္းသြားျခင္း မဟုတ္ေခ်။ အၾကြင္းမဲ့ လြတ္ေျမာက္မႈ၊ မည္သည့္အရာႏွင့္မွ် ေဖာ္ညႊန္းခြင့္ မရွိသည့္ လြတ္ေျမာက္မႈ ျဖစ္သည္။ တစ္ခ်ိဳ႕ေသာ မဟာယာနဗုဒၶဘာသာမ်ား၏ အယူအဆေတြမွာ သူတို႔က နိဗၺာန္ဆိုတာ ေနရာဌာန တစ္ခုရယ္လို႔ ယုံၾကည္ထား ၾကတယ္။ ဖန္ဆင္းရွင္ ထာ၀ရ ဘုရားသခင္ကို ကိုးကြယ္သူေတြ လက္ခံထားတဲ့ ထာ၀ရ အသက္ရွင္ရာ ေကာင္းကင္ဘုံနဲ႔သေဘာခ်င္းအတူ တူပါပဲ။ အေနာက္အရပ္မွာ တည္ရွိၿပီး အျမဲတမ္းရွင္သန္ႏိုးၾကား သက္ရွိထင္ရွား စံပယ္ေတာ္မူေနတဲ့ အာဒိဗုဒၶလို႔ေခၚတဲ့ ထာ၀ရ ဘုရားသခင္ႀကီး ရွိေနတယ္လို႔ ယုံၾကည္ထားၾကတယ္။ ( သွ်မ္ဘဲလား ) အဲဒီ ထာ၀ရဘုရားသခင္ တည္ရွိရာဌာနမွာ အတူရွိေနတဲ့ ဘုရားအေလာင္း ေဗာဓိသတၱေတြ၊ ၀ိဇၨာဓိုရ္ေတြရဲ႕ လမ္းညႊန္ခ်က္ အတိုင္း က်င့္ၾကံအားထုတ္ၾကမယ္ဆိုရင္ ဘယ္ေသာအခါမွ ေသဆုံးေပ်ာက္ပ်က္ျခင္း မရွိတဲ့ ထာ၀ရ အသက္ကို ပိုင္ဆိုင္ၾကမယ္။ ဒီလို ထာ၀ရအသက္ ပိုင္ဆုိင္သူမ်ားဟာ ကမၻာေျမရဲ႕ တစ္ေနရာမွာ ရွိတဲ့ ထာ၀ရ ဘုရားသခင္ စံပယ္ေတာ္မူေနရာ နယ္ေျမ ေဒသထဲကို ၀င္ခြင့္ရသြားမယ္လို႔ ယုံၾကည္ထားၾကတယ္ဗ်။ ဂႏၶာရီသမားေတြရဲ႕ စကားနဲ႔ ေျပာရရင္ အရွင္ထြက္ ထြက္သြားတယ္ေပါ့။ ဂႏၶာရီလမ္းလိုက္သူ အေတာ္မ်ားမ်ားဟာေလာကီသိဒၶိေတြ ၿပီးေျမာက္ၿပီး သွ်မ္ဘဲလား ဆီ အရွင္ထြက္ထြက္သြားႏိုင္ဖို႔ ႀကိဳးစားၾကတာပဲ။ ဗုဒၶအဘိဓမၼာအရဆိုရင္ ဘယ္သတၱ၀ါမွ ေလာကရဲ႕ နိယာမတရားေတြကို လြန္ဆန္ႏိုင္စြမ္းမရွိၾကပါဘူး။ နိယာမ ငါးပါးထဲက ဗီဇနိယာမနဲ႔ အညီ လူရယ္လို႔ ျဖစ္လာရင္ လူ႕သက္တမ္းေစ့သာ ေနခြင့္ရၿပီး အခ်ိန္တန္ရင္ ကြယ္လြန္အနိစၥ ေရာက္ၾကရမွာပါပဲ။ လူ႔သဘာ၀ကို ေက်ာ္လြန္ၿပီး ထာ၀ရရွင္သန္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနၾကတဲ့ လုပ္ရပ္ကေတာ့ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ ရႈေထာင့္က ၾကည့္ရင္ အခ်ည္းအႏွီး အဓိပၸါယ္မဲ့တဲ့ စိတ္ကူးယဥ္မႈ တစ္ခုပါပဲ။ ဒါဆို ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ ေမွ်ာ္မွန္းတဲ့ အို၊ နာ၊ ေသ ေဘးကင္းရာ နိဗၺာန္ဆိုတာကေရာ စိတ္ကူးယဥ္ရာ မေရာက္ေပ ဘူးလား။ မေရာက္ပါဘူး။ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္း တရားအားထုတ္တာဟာ ထာ၀ရအသက္ကို ရဖို႔ မဟုတ္သလို ထာ၀ရ သုခနယ္ေျမထဲကို ေရာက္သြားဖို႔လည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါဆို ဘာလဲ။ စစ္မွန္တဲ့ အသိတရားတစ္ခုကို သိျမင္ လိုက္တဲ့အတြက္ အယူအျမင္စင္ၾကယ္မႈ ျဖစ္သြားတာနဲ႔ တၿပိဳင္နက္ အက်ိဳးဆက္အျဖစ္ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟတရားေတြ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းသြားၿပီး လြတ္ေျမာက္မႈရသကို ခံစားလိုက္ရတာပဲဗ်။ ဥပမာ- လူတစ္ေယာက္မွာ ျပည္တန္ပတၱျမားတစ္လုံး ရွိေနတယ္ဆိုပါေတာ့ အဲဒီပတၱျမားႀကီးကို သူမ်ားခိုး၀ွက္လုယူသြားမွာ မစိုးရိမ္ဘူးလား။ စိုးရိမ္မွာေပါ့။ အဲဒီလို ငါ့ပတၱျမားႀကီး သူမ်ားေတြ လာလုေလမလား၊ ခိုးသြားေလမလားဆိုတဲ့ စိုးရိမ္စိတ္ေတြနဲ႔ ထိန္းသိမ္းထားေနရ ခ်ိန္မွာ အျဖစ္မွန္ကိုသိတဲ့ အျခားလူတစ္ေယာက္ ေရာက္လာၿပီးေတာ့ စိုးရိမ္မေနပါနဲ႔ဗ်ာ၊ ခင္ဗ်ားရဲ႕ ပတၱျမားက အစစ္မဟုတ္ပါဘူး၊ အတုႀကီးပါ၊ ဘာမွ မက္ေလာက္စရာ မရွိပါဘူး လို႔ လာေျပာရင္ ပိုင္ရွင္လုပ္တဲ့သူက ဒီပတၱျမားတုႀကီးအတြက္ စိုးရိမ္ေသာကေတြ ရွိပါအုံးမလား။ ဘယ္စိုးရိမ္ေတာ့မလဲ။ ပတၱျမားက အတုႀကီးမွန္း သိလိုက္ရေတာ့ မက္ေမာတြယ္တာစိတ္ေတြလည္း မရွိေတာ့ဘူး၊ ပ်က္စီးဆုံးရႈံးမွာလည္းမေၾကာက္ ေတာ့ဘူး၊ ၀န္ထုပ္ႀကီးတစ္ခုက်သြားသလို ေပါ့ပါး လြတ္ေျမာက္လာမွာ အမွန္ပဲ။ ဒါဟာ အမွန္ကို သိျခင္းအားျဖင့္ လြတ္ေျမာက္ ျခင္းဆိုတဲ့ အက်ိဳးဆက္ကို ရရွိခံစားလိုက္ရတာပဲ မဟုတ္လား။ ဒီသေဘာအတိုင္းပါပဲ၊ သတၱ၀ါေတြဟာ မိမိတို႔ကိုယ္ကို အစိုးရမႈ မရွိဘဲ သူ႔သေဘာသူေဆာင္ၿပီး ျဖစ္ပ်က္ေနျခင္း သက္သက္ပါပဲ လား။ ငါရယ္၊ သူရယ္၊ မိန္းမရယ္လို႔ ပညတ္ခ်က္ေတြဟာ တကယ္ေတာ့ ဘာမွ မရွိပါဘားဆိုတာ သိသြားၿပီးရင္ မိမိကိုယ္ကို တြယ္တာငဲ့ကြက္တဲ့ စိတ္ေတြ ရွိပါဦးမလား။ ဘယ္ရွိေတာ့မလဲ။ ဒီလိုတြယ္တာငဲ့ကြက္စိတ္ေတြ မရွိေတာ့ရင္ ငါအိုသြားမွာ၊ ငါနာလာမွာ၊ ငါေသရမွာကို ေတြးေတာၿပီး ပူပင္ေသာက ေရာက္စရာ ရွိပါဦးမလား။ ငါဆိုတာ မရွိမွန္း ကိုယ္ေတြ႕သိျမင္လိုက္ရၿပီဆိုရင္ ဒီခႏၶာကိုယ္ႀကီး အိုမွာ၊ နာမွာ၊ ေသမွာ မေၾကာက္ေတာ့ဘူးေပါ့ဗ်ာ။ အိုျခင္း၊ နာျခင္း၊ ေသျခင္းဆိုတဲ့ သဘာ၀တရားေတြက " ငါ " ဆိုတာ မရွိမွန္းသိထားတဲ့ လူတစ္ေယာက္ကို မေခ်ာက္ခ်ား ေစႏုိင္ေတာ့ဘူးေပါ့။ ကဲ ဒါဆိုရင္ အိုျခင္း၊ နာျခင္း၊ ေသျခင္းတို႔မွ လြတ္ေျမာက္သြားတာပဲ မဟုတ္လား။ ဒါ့ေၾကာင့္ နိဗၺာန္ဆိုတာ အိုျခင္း၊ နာျခင္း၊ ေသျခင္း တို႔မွ လြတ္ေျမာက္ရာရယ္လို႔ တင္စားေခၚေ၀ၚၾကတာကိုး။ ဒါေၾကာင့္ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္း တရား က်င့္ၾကံအားထုတ္ၾကတယ္ဆိုတာဟာ ျပည္တန္ပတၱျမားလို႔ မိမိထင္မွတ္မွားေနတဲ့အရာဟာ ဘာမွတန္ေၾကးမရွိတဲ့ ေက်ာက္ နီတုံး တစ္ခုသာျဖစ္ေၾကာင္း မွန္ရာကို အရွိအတိုင္း သိျမင္လာေအာင္ ေ၀ဖန္ဆန္းစစ္ၾကတာနဲ႔ အလားသ႑ာန္တူပါတယ္။ နိဗၺာန္ဟူသည္ကို ဗုဒၶဘုရားရွင္မ်ား၊ ပေစၥက ဗုဒၶမ်ားႏွင့္ ေဗာဓိဥာဏ္ကို ရရွိၿပီးသည့္ ဗုဒၶ၏ တပည့္သာ၀ကမ်ားသာ နားလည္ႏိုင္ သည္။ ဥပမာဆိုရေသာ္ နိဗၺာန္ဟူသည္ ငရုပ္သီးႏွင့္ ပမာတူ၏။ ငရုပ္သီးကို မစားလွ်င္ ( သို႔မဟုတ္ ) စားသည့္ အခ်ိန္မတိုင္မီ အထိ ယင္း၏ အရသာကို မသိႏိုင္ေပ။ အလားတူပင္ နိဗၺာန္ဟူသည္ကို လက္ေတြ႕ခံစားဖူးမွသာလွ်င္ ျပည့္စုံစြာ နားလည္ႏိုင္သည္။ ဗုဒၶ၀ါဒအရ ဤဘ၀ေနာက္တြင္ သတၱ၀ါတစ္ေယာက္အေနျဖင့္ ေနထိုင္ရန္ ေနရာဌာန သုံးဆယ့္ တစ္မ်ိဳးရွိသည္။ နိဗၺာန္ဟူသည္ ထိုဘုံဌာနသုံးဆယ့္တစ္မ်ိဳးမွ လြတ္ေျမာက္ေသာတရားထူးျဖစ္သည္။ နိဗၺာနဟူေသာ ေ၀ါဟာရျဖင့္ ပါဠိဗုဒၶဘာသာတြင္ တခါတရံ ေနာက္ဆုံးလြတ္ေျမာက္မႈ ၀ိမုတိၱဓမၼ (ဒုကၡအလုံးစုံ လြတ္ေျမာက္ျခင္း) အျဖစ္ ေဖာ္ျပၾကသည္။ အဘိဓမၸတၳသဂၤဟက်မ္း၌ နိဗၺာန္ကို ပရမတၳဓမၼေလးပါးတြင္ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပခဲ့သည္။ " ပရမတၳ "ဟူေသာ ေ၀ါဟာရ၌ " ပရမ "ႏွင့္ " အတၱ " ဟုပုဒ္ႏွစ္ခုပါသည္။ " ပရမ " ဟူသည္ မေဖာက္ျပန္ေသာ၊ အျမင့္ဆုံးျဖစ္ေသာ၊ ေနာက္ဆုံးျဖစ္ေသာဟု အဓိပၸါယ္ရသည္။ " အတၳ " ဟူသည္ အစစ္အမွန္တရားျဖစ္ၿပီး " ဓမၼ "ဟူသည္ အရည္အေသြး၊ သဘာ၀ သို႔မဟုတ္ အရာ၀တၳဳ ျဖစ္သည္။ သို႔ျဖစ္၍ " ပရမတၳဓမၼမ်ား " ဟူသည္ မေဖာက္ျပန္သည့္ ကိုယ္ပိုင္သဘာ၀ႏွင့္ တည္ရွိေနေသာ အရာမ်ား သို႔မဟုတ္ သဘာ၀တရားမ်ားဟု ျဖစ္သည္။ အဘိဓမၼတၳသဂၤဟက်မ္းအလိုအရ ပရမတၱတရားမ်ားတြင္ စိတ္၊ ေစတသိက္၊ ရုပ္ႏွင့္ နိဗၺာန္ဟု တရားအစုေလးခု ပါရွိသည္။ ယင္းေလးမ်ိဳးအနက္ ပထမ သုံးမ်ိဳးမွာ သခၤါတ(ျဖစ္ပ်က္တတ္ေသာ)တရားမ်ားျဖစ္ၿပီး၊ နိဗၺာန္မွာအသခၤတ(ျဖစ္ပ်က္မဲ့)တရား ျဖစ္သည္။ ယင္းအရ နိဗၺာန္ဟူသည္ ဘ၀ဒုကၡမွ ေနာက္ဆုံးလြတ္ေျမာက္သည့္ အဆင့္ျဖစ္သျဖင့္ ျဖစ္ပ်က္သေဘာရွိေသာဘ၀၌ ပါ၀င္ျခင္း မရွိေၾကာင္း ဆိုလိုသည္။ ေ၀ါဟာရရင္းျမစ္အရ နိဗၺာနဟူေသာပုဒ္သည္ ပါဠိဘာသာ နိ ႏွင့္ ၀ါနဟူေသာ ႏွစ္ပုဒ္တို႔ကို ဆက္စပ္ထားေသာ ေ၀ါဟာရျဖစ္သည္။ ဤေနရာ၌ နိ ဟူသည္ မရွိျခင္း သို႔မဟုတ္ ထြက္ခြာျခင္း ( နိကၡႏၲတၱာ ) ျဖစ္ၿပီး၊ ၀ါန ဟူသည္ တဏွာ ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ၀ါန ဟုဆိုအပ္ေသာ တဏွာ မွ ထြက္ေျမာက္ျခင္း ဟု အဓိပၸါယ္ရသည္။ ပါဠိသဒၵါပုံစံအရ ၀ါန ေရွ႕၌ ေနာက္ထပ္ " ၀ " တစ္လုံးဆက္ထည့္ရသည္။ သို႔ျဖင့္ ၀ါန ပုဒ္သည္ ၀ + ၀ါန = ၀ြါန ဟု ဆက္စပ္ပုဒ္ျဖစ္လာသည္။ ယင္း ၀ြါန သည္ သဒၵါနည္းအရ ဗၺာန ျဖစ္လာသျဖင့္ နိ + ဗၺာန သည္ ပါဠိပုံစံက် နိဗၺာန ပုဒ္ ျဖစ္လာသည္။ တဏွာမွလြတ္ ေျမာက္ျခင္းဟု အဓိပၸါယ္ရသည္။ သံယုတၱနိကာယ္၊ နိဗၺာနပဥသုတ္ တြင္ အရွင္သာရိပတၱရာႏွင့္ ဇဗၺဳခါဒကပရိဗိုဇ္ တို႔၏ အေမးအေျဖ၌မိတ္ေဆြ သာရိပုတၱ၊ နိဗၺာန္ နိဗၺာန္ဟု ဆို၏။ ယင္းနိဗၺာန္ဟူသည္ အဘယ္ပါနည္း။ ( မိတ္ေဆြ ဇမၺဳခါဒက )၊ ရာဂကုန္ရာ၊ ေဒါသကုန္ရာ၊ ေမာဟကုန္ရာကို နိဗၺာန္ဟု ဆိုပါ၏။ မိလိႏၵမင္းႀကီးႏွင့္ အရွင္နာဂေသနမေထရ္ တို႔၏ အေမးအေျဖ၌ - အေရွ႕၊ အေနာက္၊ ေတာင္၊ ေျမာက္၊ အထက္၊ ေအာက္၊ ဖီလာအရပ္တို႔တြင္ မည္သည့္အရပ္၌ နိဗၺာန္ ရွိပါသနည္း။ - ၎ အရပ္တို႔တြင္ နိဗၺာန္တည္ရွိသည့္ေနရာ မရွိပါ။ - မည္သည့္အရပ္တြင္မွ မတည္ရွိခဲ့လွ်င္ နိဗၺာန္သည္ မရွိသည္သာမက၊ နိဗၺာန္ကို သိျမင္ၿပီးသူမ်ားသည္လည္း မွားယြင္းစြာ သိျမင္ျခင္းသာျဖစ္ေၾကာင္း ျငင္းဆိုသည္။ အကယ္၍ နိဗၺာန္ရွိသည္ဆိုလွ်င္ နိဗၺာန္အတြက္ ေနရာတစ္ခုရွိရမည္။ သို႔မဟုတ္ဘဲ နိဗၺာန္ျဖစ္ေပၚရန္ ေနရာမရွိဟုဆိုဘိမႈ ထုိးထြင္းသိျမင္ရေသာ နိဗၺာန္ဟူသည္ မရွိႏိုင္။ - မင္းႀကီး၊ နိဗၺာန္ကို သိုမီွးသိမ္းဆည္းထားရန္ ေနရာမရွိပါ။ သို႔တေစ နိဗၺာန္သည္ တည္ရွိပါ၏။ ေယာနိေသာ မနသိကာရျဖင့္ မွန္ကန္စြာ က်င့္ၾကံအားထုတ္သူသည္ နိဗၺာန္ကို သိျမင္၏။ မင္းႀကီး၊ မီးကို ထိန္းသိမ္းထားမည့္ ေနရာ မရွိေသာ္လည္း မီးသည္တည္ရွိပါ၏။ လူတစ္ေယာက္ တုတ္ေခ်ာင္းႏွစ္ခုကို ပြတ္တိုက္ပါက မီးကို ရရွိပါ၏။ - ဗုဒၶရွင္ေတာ္ျမတ္တည္ရွိေသးပါသလား။ - တည္ရွိပါသည္။ - ရွိလွ်င္ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ျမတ္အား ညႊန္ျပၿပီး ဤေနရာတြင္ သို႔တည္းမဟုတ္ ထိုေနရာတြင္ ရွိသည္ဟု ဆိုႏိုင္ပါသလား။ - ဗုဒၶရွင္ေတာ္ျမတ္သည္ ပဋိသေႏၶတစ္ဖန္ေမြးဖြားရန္ အနာဂတ္ဘ၀ အႀကြင္းအက်န္ မရွိေတာ့ေသာ နိဗၺာန ဓာတ္ျဖင့္ ပရိနိဗၺာန္စံသြားၿပီး ျဖစ္၏။ ေနရာ ညႊန္ျပရန္ မျဖစ္ႏိုင္ပါ။ - ဥပမာ ဧရာမမီးေတာက္ႀကီးတစ္ခုကို ၿငိမ္းသြားေသာအခါ ယင္းမီးေတာက္ကို ညႊန္ျပၿပီး ဤေနရာ သို႔တည္းမဟုတ္ ထိုေနရာတြင္ ရွိပါသည္ဟု ဆိုႏိုင္ပါသလား။ ဗုဒၶ၀ါဒေဆြးေႏြးမႈသည္ အကိုင္းေလးခုပါသည့္ အေျဖမဲ့ျပဆိုျခင္းမ်ိဳးျဖစ္သည္။ နိဗၺာန္သည္ တည္ရွိ၏ သို႔မဟုတ္ မတည္ရွိ သို႔မဟုတ္ တည္ရွိမတည္ရွိ ႏွစ္မ်ိဳးလုံး သို႔မဟုတ္ တည္ရွိသည္လည္းမဟုတ္ မတည္ရွိသည္လည္း မဟုတ္။ နိဗၺာနအယူအဆတြင္ ယင္းသည္ " တည္ရွိလ်က္ မတည္ရွိ( ရွိလ်က္မရွိ ) " ဟူေသာ ၀ါက်၌ ဒိြဟ အဓိပၸါယ္ ပါရွိေနသျဖင့္ ဤအဓိပၸါယ္ေလာ၊ ထိုအဓိပၸါယ္ေလာဟူသည္ကို လြယ္ကူစြာ နားမလည္ႏိုင္ေခ်။ ထို႔ေၾကာင့္ နိဗၺာန္၏ ရွင္းလင္းသည့္ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္သည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မဟုတ္သည့္ ေရွးဦး ဗုဒၶဘာသာ ပညာရွင္တို႔အား မယုံၾကည္လုိသည့္ သံသယမ်ားကို ျဖစ္ေပၚေစသည္။ ၎ကို အဂၢီ၀စၧသုတ္တြင္ ရွင္းလင္း ေဖာ္ျပထားသည္။ အဂၢီ၀စၧသုတ္ ( ဘုရားရွင္ ႏွင့္ ၀စၧအႏြယ္ ရွိတဲ့ ပုဏၰားႀကီး တစ္ေယာက္ အေမးအေျဖတြင္ ) - အရွင္ ေဂါတမ၊ ပပဥၥခ်ဳပ္တဲ့ ကိုယ္ေတာ္ ( ခႏၶာ ၅ ပါး ခ်ဳပ္သြားသူ၊ နိဗၺာန္ ေရာက္သြားသူ ) ဘယ္ေနရာကိုသြားသလဲ။ - ဘယ္သြားတယ္ရယ္လို႔ မဟုတ္ပါဘူး ၀စၧ။ - ဒါဆို ဘယ္မွ မသြားဘူးလား။ - ဘယ္မွ မသြားတာလည္း မဟုတ္ေသးဘူး။ - ဒါဆို သြားတာ တခ်ိဳ႕၊ မသြားတာ တခ်ိဳ႕လား။( တခ်ိဳ႕က သြားၿပီး၊ တခ်ိဳ႕က မသြားတာ ) - အဲဒီလုိလည္း မဟုတ္ေသးဘူး။ - ဒါဆို သြားသည္လည္း မဟုတ္၊ မသြားသည္လည္း မဟုတ္လား။ - အဲဒါလည္း မဟုတ္ေသးဘူး။ - အရွင္ဘုရား ၀ါဒကလည္း ေမးသမွ် တစ္ခုမွ မဟုတ္ဘူးခ်ည္း ေျပာေနတာပဲ။ တပည့္ေတာ္ေတာ့ နားမလည္ေတာ့ဘူး ဘုရား။ - ငါ့ရွင္ နားလည္ေအာင္ ဥပမာနဲ႔ ေျပာျပေပးမယ္။ ဟိုး မွာ ျမင္ေနရတဲ့ ေတာထဲမွာ ေလာင္တဲ့ မီးက ဘာမီးလဲကြယ့္။ - ဘာမီးလဲ ဆိုေတာ့ ျမက္ေလာက္ ျမက္မီး၊ ၀ါးေလာင္ ၀ါးမီး၊ ထင္းေလာင္ ထင္းမီး၊ ျခဳံေျပာရရင္ ေတာမီးပါဘုရား။ - အဲဒီ ေတာမီး ဘာျဖစ္လို႔ ေလာင္တာလဲ။ - ေလာင္စရာ ေလာင္စာရွိလို႔ ေလာင္တာပါ။ - ဒါဆို အဲဒီမီး ဘယ္ေတာ့ ၿငိမ္းမလဲ။ - ေလာင္စာေတြ ကုန္တဲ့အခ်ိန္ ၿငိမ္းမယ္ - အဲဒီ ေလာင္စာကုန္လို႔ ၿငိမ္းတဲ့ မီး ဘယ္သြားသလဲ ( အထက္ေအာက္၊ ေတာင္၊ ေျမာက္ ၊ ဘယ္၊ ညာ )။ - အဲဒီ မီး ဘယ္သြားတယ္လို႔ေတာ့ ေျပာလို႔ မရဘူး ကိုယ္ေတာ္။ - ဒါဆို အဲဒီ မီး ဘယ္မွ မသြားဘူးလား။ - မီးက ရွိမွ မရွိေတာ့တာဆုိေတာ့ အဲဒီလိုဘယ္မွ မသြားဘူးလို႔လည္း ေျပာလို႔ မရျပန္ဘူး။ - ဒါဆို သြားတာ တခ်ိဳ႕ ၊ မသြားတာ တခ်ိဳ႕လား။ - အဲဒီလိုလည္း မဟုတ္ဘူး။ - ဒါဆို သြားသည္လည္း မဟုတ္၊ မသြားသည္လည္း မဟုတ္လား။ - အဲဒီလိုလည္း ေျဖလို႔ မရဘူး။ - ဒါဆို ဘယ္လို ေျဖမလဲကြယ့္။ - ေလာင္စာ ကုန္လို႔ မီးၿငိမ္း သြားတာလို႔ပဲ ေျပာလို႔ ရမွာပါ ကိုယ္ေတာ္ - အဲဒီလိုပဲ ေလာင္စာသဖြယ္ ျဖစ္တဲ့ ရုပ္၊ နာမ္ ခႏၶာ ၅ ပါးနဲ႔ ေလာင္တတ္တဲ့ ကိေလသာ(၀ဋ္)မီး၊ ကမၼ(၀ဋ္)မီးေတြ ရွိေနေသးလို႔ ေလာင္ေနတာပါ။ အဲဒါေၾကာင့္ နိဗၺာန္ဆိုတာလည္း ေလာင္စာ သိမ္းလို႔ မီးၿငိမ္းသြားတာမ်ိဳးပဲ။ (မွတ္ခ်တ္) ဤေဆာင္းပါသည္ ကုိဇာမနည္မင္း၏ ရွင္းလင္းေသာ အျမင္အေတြးကုိ မွ်ေ၀ျခင္းျဖစ္သည္။ ဖတ္ရႈခံစား ေ၀ဘန္နိဳင္ပါသည္။
အရွင္နာယကာလကၤာရ
အရွင္နာယကာလကၤာရ
1 comment:
ကၽြန္ေတာ္ လာဖတ္သြားပါတယ္ခင္ဗ်ာ၊၊
Co2zenith မွ ၾကိဳက္တဲ့ ပိုစ္ကို ၾကိဳက္သလို ေဖၚျပႏိူင္ပါတရ္ခင္ဗ်ာ၊၊
ေက်းဇူးတင္ပါတရ္၊၊
Post a Comment